چرا مادران شاغل احساس گناه می‌کنند؟
برای بسیاری از زنان، مادر شاغل بودن یک انتخاب نیست بلکه ضرورت زندگی است. به‌هر حال چه مادری با انتخاب خودش و چه به‌ضرورت محیط شاغل شده باشد، با سختی‌هایی دست‌وپنجه نرم می‌کند که بخشی از آن به میزان دشواری شغل او مربوط نیست، بلکه به جامعه و محیط او برمی‌گردد و نگاه و انگشت اتهامی که هنوز مادران شاغل در بیرون از خانه را نشانه می‌رود. تیم پژوهشی و آموزشی اپلیکیشن قصه کودکانه آی قصه تصمیم گرفته است برای مادرانی که شغل بیرون از خانه را انتخاب کرده‌اند، چند راه‌حل برای کنار آمدن با احساس گناه، انعطاف‌پذیری بیشتر در محل کار و دستیابی به برابری در محیط کار و خانه، پیشنهاد بدهد.
مقاله‌ای که در ادامه می‌خوانید، ترجمه‌ای از مقاله‌ی «چگونه یک مادر شاغل باشیم؟» از وبسایت نیویورک‌تایمز است.
راهکارهایی برای مادران شاغل
از قدیم گفتند «شما از عهده همه کارها برمی‌آیید؛ فقط نه هم‌زمان» یا به قولی با یک دست نمی‌شود چند تا هندوانه برداشت. با این حال من تا به حال با صدها مادر شاغل مصاحبه کرده‌ام که همه‌ی آن‌ها اذعان داشته اند که به کارهایی که در تقویم‌هایشان نوشته‌اند نمی‌رسند.
اینطور که به نظر می‌رسد باید هر روز به آدم‌کوچولوها غذا داد (اوایل روزی ده بار) و وظایف سر کار هم که خب، باید به موقع و کامل انجام بشوند. اگر شما خیلی خوش‌شانس باشید آنقدر به کارتون علاقمند خواهید بود که دلتان بخواهد هم سر کار باشید و هم خانه. ولی اگر شانس یارتان نباشد شاید مجبور بشوید جز‌و آن یک سوم نیروی کاری باشید که در نهایت کارشان را رها می‌کنند تا در خانه به فرزندان خود رسیدگی کنند. ولی اگر برای ایجاد تغییر و البته پول در آوردن می‌خواهید در بازی بمانید، ما چند راهکار برای مادران شاغل داریم که می‌توانید انجام بدهید:
احساس گناه مادران شاغل را رها کنید
ایمی وسترولت در کتاب «فراموش کن بتوانی همه چیز را داشته باشی» مشکلات مادران شاغل را اینگونه خلاصه می‌کند: «ما از زنان انتظار داریم جوری کار کنند که انگار بچه ندارند و طوری بچه‌هایشان را بزرگ کنند که انگار شاغل نیستند.» این دستور پخت احساس عذاب وجدان مادرها است. من دوست دارم از این اصطلاح استفاده کنم چون نشان می‌دهد که انگار زنان به نوعی کار اشتباهی انجام می‌دهند که هم‌زمان هم در اقتصاد و هم در پرورش نسل بعد مشارکت می‌کنند. و برای من این موضوع یادآور اصل ماجراست.
احساس تحت فشار بودن برای مادران شاغل طبیعی است
تحقیقات نشان می‌دهد مرخصی با حقوق، برای حداقل شش ماه بهترین گزینه برای مادر و نوزاد است. اما همچنان بسیاری از محیط‌های کاری چنین مرخصی‌ای ارائه نمی‌دهند. در نتیجه بسیاری از مادران قبل از اینکه به طور روانی یا فیزیکی آمادگی کامل داشته باشند باید به محیط کار باز گردند. اگر این موقعیت برای شما هم پیش آمده و شما احساس تحت فشار بودن می‌کنید بدانید که احساس شما کاملاً طبیعی است و مقصر آن هم شما نیستید.
مادر بودن نقطه قوت شما سرکار است
مطالعات نشان می‌دهد زنان برای عملکرد مالی شرکت‌ها فوق‌العاده‌اند. و البته اگر این زن‌ها مادر هم باشند احتمالاً در محل کار بازدهی مالی بیشتری هم دارند. در مصاحبه‌هایی که من با صدها مادران شاغل داشتم آن‌ها گزارش دادند که از زمانی که مادر شده‌اند کارآمدتر شده‌اند، عملکرد بهتری در چرخش میان وظایف مختلف دارند و مهارت نه گفتن بهتری یافته‌اند. البته من دلم می‌خواهد مورد آخر را به نحو بهتری بیان کنم و آن هم این است که مادرها بله‌های متعهدانه‌تری می‌گویند.
کار کردن مادران شاغل را مادر بهتری می‌کند
تحقیقاتی که کاتلین مک‌جین درسال ۲۰۱۵ در هاروارد اکونومیست انجام داد نشان می‌دهد که دختران مادران شاغل بلندپروازتر هستند و پسران این مادران به احتمال بیشتری در کارهای خانه کمک می‌کنند. سال گذشته هم مک‌جین بر پایه نتایج همان تحقیقات مشخص کرد که این کودکان در نهایت به همان اندازه خوشحالند که اگر مادرانشان در خانه پیش آن‌ها می‌ماندند خوشحال بودند.
از پنالتی خوردن به علت مادری دوری کنید
دانشمندان علوم اجتماعی این اصطلاح را برای این به وجود آورده‌اند تا به وضع نابرابر زنان دارای فرزند در بازار کار نسبت به همتایان بی‌فرزند خود، اشاره کنند. برای مثال به این زنان پایهٔ حقوقی پایین‌تری پیشنهاد می‌شود و به اشتباه کم‌تر شایسته یا با کفایت تلقی می‌شوند. در مقابل، به دلیل آنچه «سود پدر» بودن خوانده می‌شود، پدر شدن برای شغل مردان مفید فایده هست. راه‌حل کاملی برای این مشکل وجود ندارد ولی نقاط شروعی وجود دارد:
برای انعطاف بیشتر مذاکره کنید
پژوهش‌ها حاکی از آن است که انعطاف محیط کار باعث رضایت و خوشحالی بیشتر کارمندان و البته بهره‌وری بیشتر آن‌ها می‌شود. و هیچ‌کس بیشتر از مادران شاغل نیازمند انعطاف‌پذیری محیط کار نیست. اگر شما مجبورید برای ساعات کاری، مکان یا وظایف خود مذاکره کنید اول ببینید چه مزایایی در حال حاضر برای شما موجود است یا به دنبال هر روالی باشید که پیش از این از طریق همکاران یا رقبای شما مورد استفاده قرار گرفته است. و با برنامه‌ای در دستان خود به سراغ مافوقتان بروید تا به او نشان دهید که چگونه انعطافی که شما به دنبال آن هستید باعث می‌شود تا عملکرد بهتری در شغل خود داشته باشید. از او بخواهید تا در یک دوره امتحانی به او نشان دهید که چگونه این برنامه نه تنها برای شما مفید است بلکه برای رئیستان هم سودمند خواهد بود.
کاهش هزینه‌های مراقبت از کودک را هدف بگیرید
مخارج نگهداری از کودک مهم‌ترین دلیلی است که باعث می‌شود تا مادران شاغل به فکر رها کردن شغل خود بیفتند. حتی کم کردن مقدار کمی از این هزینه در هفته یا ماه می‌تواند به مبلغ هنگفتی در سال تبدیل شود. شاید چند خانواده بتوانید با هم در مخارج پرستار گرفتن سهیم شوید چنین سازوکارهایی هم برای شما به‌صرفه‌تر است هم برای پرستار شما که خودش هم ممکن است یک مادر شاغل باشد، درآمد بیشتری فراهم می‌کند.
یک راه‌حل دیگر همکاری با دیگر همکاران هست تا بتوانید از حسابی مشترک بدون کسر مالیات از حقوقتان مخارج نگهداری از فرزندانتان را بپردازید یا از تخفیف‌های گروهی برای نوع خاصی از خدمات بهره بگیرید. به خاطر داشته باشید که از آنجا که نگهداری از نوزاد گران‌ترین نوع مراقبت از کودک هست اگر شما و همسرتان هر دو توان گرفتن مرخصی دارید از این مرخصی ها به نوبت استفاده کنید تا بتوانید اینگونه هزینه‌های خود را کاهش دهید.
سه ماه پس انداز برای «بله من می‌تونم» نگه دارید
اشلی فین اشتین مادرِ نویسنده‌ی کتاب «سی روز پول تمیز شده» می‌گوید: زمانی که مادران شاغل سه ماه حقوق خود را پس‌انداز کرده‌اند راحت‌تر می‌توانند سر کار ریسک‌هایی همچون به عهده گرفتن پروژه های رده بالاتر یا مسؤلیت‌های بیشتر، به عهده بگیرند. معمولاً مدیران و همکاران (به صورت نادرست) فرض می‌کنند مادران راغب به انجام این جور کارها که اغلب سود مالی زیادی هم دارند نیستند.
به دنبال تعادل باشید
این هدف شکنجه‌کننده در طولانی مدت بهتر می‌تواند مورد ارزیابی قرار بگیرد. چرا که روزهایی خواهند بود که تماماً به خاطر مراجعه به درمانگاه به فنا خواهند رفت و یا گاهی چند هفته به خاطر یک مدیر جدید ویا سررسید تحویل یک پروژه، کاملاً مشغول خواهید شد. ولی اگر چند بار در سال مکثی کنید و به خودتان نگاهی بیندازید به احتمال زیاد خود را متعادل‌تر از آنچه گمان می‌بردید خواهید یافت. و البته اگر اینطور نبودید شاید چند تغییر کوچک بتواند کمک‌کننده باشد.
برای فهرست پایان‌نیافتنی کارهایی که باید به انجام برسند راهکارهای زیر را امتحان کنید:
از زمان رفت و آمد خود استفاده کنید
من در پرسشنامه‌ای که برای ۷۳۲ مادری که به تازگی فرزنددار شده بودند فرستادم از آن‌ها خواستم که با عددی بین ۱ تا ۱۰ میزان استرس خود در هنگام رفت و آمد را مشخص کنند. نتایج نشان داد که آن‌ها ۵۰ در صد بیش از قبل از بچه‌دار شدن در این زمان احساس اضطراب می‌کردند. این تغییر به دلیل تفاوت ترافیک نبود بلکه به این دلیل بود که این مادران به خاطر این همه زمان تلف‌شده نگران بودند. راه‌حل چیست؟
از این دقایق ارزشمند برای کار یا برای خودتان استفاده کنید. تلفن‌های خود را در این زمان انجام دهید یا با یکی از همکاران خود همسفر شوید تا به نوبت ماشین بیاورید و زمانی که رانندگی نمی‌کنید بتوانید بعضی کارهای خود را انجام دهید. پاسخ دادن به پیغام‌های غیر ضروری را به زمانی که در مترو هستید محول کنید. و بهتر از همه، با گوش دادن به یک کتاب صوتی یا یک پادکست از استرس روزانه خود بکاهید.
برابری را در خانه ایجاد کنید
اگر آنقدر خوش‌شانس هستید که این شرایط را به تنهایی نمی‌گذرانید و با همسر خود زندگی می‌کنید به خاطر داشته باشید که او برای شما و شما برای او مهم‌ترین منبع کمکی هستید. متاسفانه زنان همچنان بیشترین میزان مسئولیت در خانه را (حتی زمانی که آن‌ها نان آور اصلی خانه محسوب می‌شوند) به عهده دارند. مادران شاغل نه تنها بیشتر کارهای خانه را انجام می‌دهند بلکه مسئول کاروبار احساسی خانواده هم هستند. (کارهای غیر قابل دیدنی مثل اینکه مطمئن شوند تلاش‌های معلم فرزندشان مورد تقدیر قرار گرفته است) درباره این نابرابری با همسر خود گفت و گو کنید.
تخته پوستری تهیه کنید و فهرست تمامی کارهایی که باید انجام شود را بر روی آن بنویسید و به نوبت کارها را انجام دهید و از فهرست خط بزنید. اگر امکانش هست بر روی مرخصی گرفتن همسرتان بعد از زایمان پافشاری کنید. و بیداری شب‌ها را به نوبت انجام دهید. و لطفاً کنترل‌گری را کنار بگذارید لازم نیست همه کارها آن جور که شما دوست دارید انجام شود. هیچ بچه ای تا حالا از اینکه لباسش را زیر و رو پوشیده نمرده است.
حساب‌شده آری بگویید
روزها از مقدار مشخصی از زمان تشکیل شده‌اند، پس باید آنچه را که می‌خواهید به آن بله بگویید ارزشش را داشته باشد حالا این کار چه داوطلب شدن برای کارهای مدرسه باشد چه جمع شدن دوستانه همکاران بعد از ساعت کاری. سعی کنید در این مواقع سود و زیان احتمالی انتخاب‌های خود را بررسی کنید. یک ساعت زمان من چقدر می ارزد؟ یک سال دیگر چه احساسی نسبت به این انتخاب خودم خواهم داشت؟ از آری گفتن چه چیزی عایدم می‌شود؟ نه گفتن به خاطر زمان چیز مزخرفی است ولی زمانی که وقت محدودی دارید مجبورید بعضی کارها را کنار بگذارید. یادتان نرود که به تصویر بزرگ‌تری که برای برنامه‌ریزی زمان خود ایجاد کرده‌اید هم نگاه کنید. اولویت‌بندی کارها به شما کمک می‌کند تا برای پیشرفت شغلی و یا شب‌ها به موقع به منزل رسیدن جا باز کنید.
تغییرات فرهنگی ایجاد کنید
بگذارید واضح بگویم اگر برنامه شما جای خالی‌ای دارد باید از این زمان برای خوابیدن استفاده کنید. ولی اگر بچه‌های شما مثل بچه‌های من باشند، امکان ندارد بگذارند بخوابید. پس اگر انرژی‌ای برایتان باقی مانده یادتان نرود که از این فرصت برای کار خیر استفاده کنید. چگونه؟
سرکار درباره بچه‌هایتان صحبت کنید
چالش‌ها و لذت‌های مادری را به‌عنوان یکی از مادران شاغل در محل کارتان قابل ر‌ؤیت کنید. اگر مجبورید یک جلسه کاری را ترک کنید تا شیر بدوشید به همکاران خود بگویید که این کاری هست که باید انجام بدید، حتی بهتر است که راجع به یک عالمه زحمتی که برای دوشیدن شیر انجام می‌دهید پز بدهید! شاید این کار شما باعث بشود از استیگما یا داغ ننگ این کارها کاسته بشود. گردنبند کاردستی دخترتان را آویزان کنید و بگویید که همسرتان مرخصی بعد زایمان نگرفت. به تلفن‌هایی که از مدرسه به شما می‌شود پاسخ بدهید. اگر ظاهرتان آشفته است اتفاق وحشتناکی نیفتاده. شما دارید با یک عالمه کار سر و کله می‌زنید و همین فوق‌العاده است.
در خانه درباره کار صحبت کنید
طبیعی است که گه‌گاهی احساس کنید تحت فشار کاری هستید یا دچار کشمکش درونی شدید. حتی گاهی ممکن است احساس کنید خیلی تنبل هستید. این‌ها احساساتی انسانی است اما آن دسته از مادران شاغل که طوری رفتار می‌کنند که انگار کار مقصر همه این احساسات است، به نفع فرزندان خود عمل نمی‌کنند. مشغولیت‌های خود را از فرزندتان پنهان نکنید یا به خاطر آن از او عذرخواهی نکنید. چالش‌ها و موفقیت‌های خود را با آن‌ها در میان بگذارید. آن‌ها را وارد دنیای کاری خود کنید تا بفهمند چرا در روز تعطیل زمانی که آن‌ها تلویزیون می‌بینند شما مشغول نوشتن هستید.
برای تغییر سیاست‌ها تلاش کنید
از همه مهم‌تر از تمامی قدرت و موقعیتی که دارید برای تغییر موقعیت همه مادران شاغل استفده کنید. من دیده‌ام که زنان با کمک هم برای مرخصی‌های بیشتر یا حقوق بهتر تلاش نموده‌اند. یا مادر را دیده‌ام از مزایایی که دریافت کرده بود را با مادران شاغل دیگری هم شریک شده بود. اگر شما بار اضافی اقلیت بودن در محیط کاری بر روی دوشتان نیست یا موقعیت کاری خوبی دارید یا پوست‌کلفت هستید و به خواب احتیاج ندارید از این موقعیت خود برای کمک به دیگران استفاده کنید چرا که هیچ کاری مادرانه‌تر این کار نیست.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «۶ راه برای دوری از فرسودگی مادرانه» را هم بخوانید.
