همه ما وقتی فرزندمان برای اولین بار بطری شیشهاش را بدست میگیرد، چهار دست و پا میرود و یا یک کلمه جدید یاد میگیرد، با خود فکر میکنیم او یک نابغه است. با بزرگ شدن کودک، استعدادهای او نیز بیشتر ظاهر شده و ما تمام تلاشمان را میکنیم تا این گرایشهای ذاتی او به کارهای خاص را پرورش داده و به ابزارهایی مادامالعمر تبدیل کنیم. اما چطور میشود این کار را کرد؟ چطور میتوان استعدادها و تواناییهای واقعی کودک را شناسایی کرده و به او کمک کنیم تا از آنها نهایت استفاده را ببرد؟
مهمترین عناصر کلیدی در رشد استعدادهای کودکان، تمرین و داشتن انگیزه است. پس از ظاهر شدن استعدادهای ذاتی کودک، باید آنها را پرورش داده و از آنها مراقبت کرد و او را به سمت پتانسیلهای بیشتر هدایت کنیم.
این مطلب را مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی آیقصه از سایت معتبر kidsource و community.today ترجمه و بازنویسی کرده است.
کشف استعداد
به چیزهایی که توجه فرزندتان را به خود جلب میکند دقت کنید. دنبال لحظاتی باشید که در آن، کودکتان عاشق یادگیری مهارتی جدید میشود. همانطور که آنها را بخاطر تلاشهایشان ستایش میکنید، ببینید آیا باز هم پس از تعریف و تمجیدهای شما، به فعالیت خود ادامه داده تا مهارت خود را بیشتر کنند، یا اینکه آن کا را کنار گذاشته و سراغ فعالیت دیگری میروند؟ به کارهایی که فرزندتان در اوقات فراغتش انجام میدهد، دقت ویژه داشته باشید. آنها را در فعالیتهای مختلف درگیر کنید و ببینید از کدام بیشتر خوششان میآید. استعداد تنها بخش کوچکی از این فرایند است. چیزی که از همه مهمتر است، عشق و علاقه وافر آنها به فعالیت مورد نظر و شوق آنها برای تبدیل آن به چیزی بهتر و بزرگتر است.
باارزشترین ابزاری که برای کشف استعداد ذاتی کودکتان میتوانید بکار ببرید، این است که از او سوال کنید. از او بپرسید از چه چیزهایی لذت میبرد و انجام چه کارهایی برایش آسان است.
کشف استعداد فرزندتان اصلا کار سخت و پیچیدهای نیست. فقط باید دقت کنید و به یاد داشته باشید از چه کارهایی خوشش میآید.
استعدادهای مختلف
کمک به کودک در کشف استعدادها و تواناییهای ذاتیاش بسیار مهم است، چرا که او را به بهترین شکل ممکن برای رسیدن به شغل مورد علاقهشان در آینده آماده میکند. به گفته لری دبلیو گریدر، “کمک به کودکان در کسب تجارب گوناگون و برخورد با کسانی که مشاغل مختلفی دارند، افق دید آنها را گسترش خواهد داد.” در قسمت زیر، چند ایده مختلف برای روبرو کردن کودکان با مشاغل مختلف ارائه میشود:
پرورش استعداد
فرزندتان را تشویق کنید از افراد موفق الگوبرداری کند. به او کمک کنید الگوهایی را در جامعه بیابد که در فعالیت مورد علاقه آنها سرآمد دیگران هستند و به او یاد دهید تا از کارها و مهارتهای آنها تقلید کند. اگر الگوی مورد نظرشان یک نقاش است، از فرزندتان بخواهید از روی یکی از آثار او طرحی بزند.
از تلاشهای فرزندتان تعریف و تمجید کنید. کانون اصلی توجه شما نباید انجام بینقص کار و داشتن قابلیت باشد. چیزی که کودکتان را به سطح بالاتری از مهارت خواهد رساند، تلاشی است که صرف انجام هر کاری میکند.
از اینکه کودکتان انجام کاری را کنار بگذارد نترسید. بخش مهمی از کشف و پرورش استعداد کودکان این است که به آنها اجازه تصمیمگیری بدهید. تعهد و تلاشی که خرج فعالیت مورد نظر کردهاند را قدر نهید، ولی آنها را مجبور به ادامه آن نکنید. اگر علاقهای به این فعالیت نداشته باشند، به اندازهای که باید برای پرورش استعدادهای خود تلاش نخواهند کرد.
فرزندتان، موجودی منحصربفرد است
هر کودک، فردی منحصربفرد است و به عنوان پدر و مادر، باید افتخار کنید که پابهپای آنها در مسیری که در آن، بتدریج میفهمند که هستند و برای ساخت دنیایی بهتر، چه نقشی میتوانند ایفا کنند با آنها گام برمیدارید.
با رشد و پرورش استعدادهای فرزندتان، به او میفهمانید که در چه کارهایی از بقیه بهتر هستند و همین باعث میشود بیشتر از زندگی خود لذت ببرند. با دادن فرصت، تشویق و آزاد گذاشتن کودک در کشف هویت و تواناییهایی که دارد، او را برای رسیدن به موفقیتهای آتی آماده میکنید.
کارهایی که خانوادهها در منزل میتوانند انجام دهند
استعدادهای کودک باید هر چه زودتر و در همان سالهای اولیه شناسایی شود تا او بتواند تواناییهای بالقوه خود را بطور کامل به شکل بالفعل درآورد. والدین برای اینکه بتوانند به فرزند خود در یادگیری و ارتقاء قابلیت تفکر و برقراری ارتباط با دیگران کمک کنند، لازم نیست حتما آموزش ببینند یا پول و وقت زیادی را صرف آن کنند. در اینجا، برخی کارهایی که والدین میتوانند در خانه انجام دهند را ذکر میکنیم: