من و همسرم، هر دو شاغل هستیم. این مسأله چه تأثیری بر خانواده ما خواهد گذاشت؟
در سالهای نه چندان دور، تنها پدرها شاغل بودند و سر کار میرفتند. اکثر مادرها خانهدار بودند و هر روز که بچهها از مدرسه برمیگشتند، به استقبال آنها میرفتند. اما طی سالهای گذشته، تغییرات چشمگیری در ساختار خانوادهها ایجاد شده است.
میلیونها خانواده به این نتیجه مشترک رسیدند که برای خرید خانه، پرداخت اجاره بها، پرداخت هزینههای سفر و یا حتی حفظ بودجه خانواده، به دو فرد حقوق بگیر نیاز دارند. در اکثر جوامع امروزی، خانوادههایی که در آن، هر دو والد شاغل هستند، پدیده جدیدی نیست.
این مطلب را مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی آیقصه از سایت معتبر healthychildren ترجمه و بازنویسی کرده است.
تأثیر کار کردن والدین
وقتی پدر و مادر، هر دو به مدت 8 ساعت در روز سر کار باشند، مسلم است که این امر، تأثیرات آشکاری بر خانواده خواهد داشت. جنبه مثبت آن این است که درآمد خانواده افزایش مییابد و در نتیجه، استرس مسائل مالی هم کمتر میشود. همچنین وقتی والدین هر دو شاغل هستند، احتمال تساوی بین زن و شوهر از نظر نقشی که در خانواده ایفا میکنند هم بیشتر خواهد شد. بسته به ماهیت شغل والدین و همچنین ارزشهای خانوادگی، امروزه پدرها بیشتر از زمانهای قدیم، مسئولیت مراقبت از بچهها و انجام کارهای خانه را بر عهده میگیرند. از آنجایی که زنها هم شاغل هستند و هر روز به سر کار میروند، مردان میتوانند نقش بیشتری در تربیت فرزندان خود ایفا کنند. این امر بویژه زمانی آشکارتر میشود که برنامه کاری والدین، درست پشت سر هم قرار میگیرد – به عنوان مثال، پدر خانواده طی ساعات روز کار میکند و بعد از اتمام زمان مدرسه بچهها و عصرها در منزل است، در حالی که شیفت کاری مادر، مثلا از ساعت 4 بعدازظهر تا نیمه شب است. بنابراین، پدر مسئول تهیه شام، نظافت آشپزخانه، و کمک به بچهها در انجام تکالیف مدرسه است.
جلوگیری از فرسودگی شغلی
برخی از والدین که تلاش دارند کارهای خانه و محل کار را با هم انجام دهند، دچار فشار عصبی و خستگی شدید میشوند. اگر شما هم احساس میکنید که دچار فرسودگی شغلی شدهاید، نکات زیر میتواند به کاهش فشار وارده کمک کند:
- زمانهایی را در طول روز و طی ساعات کاری خود برای آرامش روحی و روانی در نظر بگیرید. درب دفترتان را برای 10 دقیقه ببندید، چشمانتان را ببندید و یکی از تمرینات ویژه آرامش اعصاب را انجام دهید. یا در طول زمان استراحت در بین ساعات کاری، از خوردن قهوه و دونات صرفنظر کنید و بجای آن، کمی قدم بزنید. کارهایی از این قبیل که ذهنتان را از فشار کار منحرف میکند میتواند استرستان را کاهش داده و کارایی شغلیتان را بهبود ببخشد و همچنین، عصرها هنگام بازگشت به خانه، احساس نشاط بیشتری کرده و در نتیجه، زندگی خانوادگی دوستانهتری خواهید داشت.
- اگر هر روز خسته و کوفته به خانه میآیید، یکسری آداب خاص برای خود ترتیب دهید که هنگام رسیدن به منزل، حالت روحی بهتری داشته باشید. مثلا مدتی را با خود خلوت کنید تا کمی از استرسهای روزانه فاصله بگیرید. ورود به خانه، یکی از لحظات مهم و حساس زندگی است که باید بیشتر آن را جدی بگیرید. چون فرزندانتان، شور و اشتیاق زیادی دارند که در کنار شما باشند و ماجراهای آن روزشان را تعریف کنند.
- نحوه گذراندن وقت خود در طول روز را ارزیابی کنید. دنبال لحظاتی باشید که بتوانید در آن، میزان استرستان را کاهش دهید. به عنوان مثال، ببینید آیا میتوانید دو یا سه بار در هفته، از بیرون شام بگیرید؟ آیا میتوانید یک دانشآموز دبیرستانی یا یک دانشجو را استخدام کنید که عصرها به مدت یکی دو ساعت، کارهایی مانند شستن لباسها یا نظافت آشپزخانه را انجام دهد؟ اگر بتوانید به این شیوه، چند ساعت از شب را برای خود ذخیره کنید، وقت بیشتری برای گذراندن با فرزندانتان و یا استراخت و خواب خواهید داشت.
- تمام اعضاء خانواده را در انجام مسئولیتهای عصرگاهی منزل دخیل کنید تا دیگر باعث اتلاف وقت و انرژی شما نشود. به عنوان مثال، اعضاء خانواده میتوانند پس از صرف شام، با همکاری یکدیگر، آشپزخانه را تمیز کنند، اینطوری کارها خیلی سریعتر انجام شده و شما عصرها، وقت آزاد بیشتری خواهید داشت. آخر هفتهها هم همین روند را در پیش بگیرید، مثلا اگر خانه نیاز به نظافت دارد، از همه بخواهید شنبه صبح برای این کار مشارکت کنند. این کار باعث بیشتر شدن انسجام خانوادگی و بالا رفتن سرعت انجام کارهای منزل خواهد شد و به این ترتیب، شما وقت بیشتری برای انجام فعالیتهای لذتبخش خانوادگی خواهید داشت.
- انتظارات واقعبینانه داشته باشید. بعضی وقتها مجبورید بعد از بازگشت به خانه، بین دو گزینه رفتن به بازار و خرید منزل و شستن لباسها، یکی را انتخاب کنید. ممکن است مجبور شوید انجام بعضی از کارهای خانه را به آخر هفته موکول کنید.
- آخر هفتهها، برای خود برنامههایی را جهت تمدد اعصاب و آرامش روحی و روانی بریزید، مثل رفتن به پیادهروی یا باشگاه. زمانی را هم برای مطالعه مطالب سرگرم کننده در نظر بگیرید. درست است که گذراندن وقت با خانواده مهم است و باید کارهای منزل را هم انجام دهید، اما زمانی را که برای شارژ مجدد روحیه خودتان صرف میکنید نیز شدیدا ضروری است.