میشل انده نویسنده‌ای برای بچه‌های هشت تا هشتاد ساله است؛ از بچه‌های کوچک گرفته تا بچه‌هایی که ظاهرشان آدم بزرگ است اما یک بچه‌‌ی خوشحال هنوز ته‌ته‌های دلشان نشسته و دلش قصه‌های بامزه می‌خواهد. انده نویسنده‌ی ادبیات فانتزی است که شخصیت‌های عجیب و دوست‌داشتنی‌ای خلق کرده؛ شخصیت‌هایی که کافی است یک بار با آن‌ها ملاقات کنید و دیگر هیچ‌وقت فراموششان نکنید؛ مثلاً مومو، جیم دگمه وغیره.
تولد در قرن بیستم
«اندرسن هلموت ميشل انده» در آلمان به دنیا آمد؛ یکی از روزهای آخرین ماه‌های سال ۱۹۲۹. تولد در یک خانواده‌ی هنرمند، باعث شد میشل خیلی زود جهان هنر را بشناسد و لمس کند. پدرش نقاش سورئال، ادگار آنده بود و شاید همین نقاشی‌های پدر باعث شدند بعدها میشل شخصیت‌های فانتزی بسازد و جهان داستان‌هایش تمام قواعد را زیر پا بگذارند. میشل در کوکی هم‌نشین و دوست نمایشنامه‌ها، نقاشی و نوشتن بود.
ورود به دنیای هنر
میشل از دریچه‌ی بازیگری پا به دنیای هنر گذاشت؛ دوست داشت بازیگر شود و روی صحنه‌ها بدرخشد؛ اما در بازیگری به آن‌چه می‌خواست نرسید و دنیای نوشتن در انتظارش بود. دنیایی که میشل به آن تعلق داشت و برای همیشه در آن ماندگار شد.
جیم دگمه متولد شد
اولین تلاش میشل انده برای نوشتن، به تولد جیم دگمه منجر شد؛ یکی از محبوب‌ترین داستان‌های کودک در آلمان که قصه‌ی پسربچه‌ای به نام جیم را روایت می‌کرد. جیم که دگمه‌هایی روی لباسش داشت و کارهای بامزه‌ای انجام می‌داد. میشل جیم دگمه را به پیشنهاد و اصرار دوستش و از روی نقاشی‌های او نوشت. برعکس دنیای بازیگری، دنیای نوشتن با میشل مهربان بود.
جیم دگمه به شهرت رسید و میشل انده را هم به شهرت رساند و حتی جایزه‌ی ادبیات آلمان را برایش به ارمغان آورد. حالا دنیای خودش را پیدا کرده بود. جیم دگمه اتفاق جدیدی در ادبیات آلمان و به‌طور کلی ادبیات کودک بود؛ چون پای سورئالیسم و فانتزی را به این دنیا باز کرد و باعث شد داستان‌های فانتزی بعدی تولید شوند.
گام بزرگ بعدی
موفقیت‌های بی‌شمار جیم دگمه باعث شد میشل خودش را یک نویسنده‌ی تمام وقت بداند و بنشیند پای ساختن دنیای دیگری برای بچه‌های کوچک و بزرگ. مومو گام بعدی او بود که دوباره سروصدای زیادی برپا کرد و باعث شد انده مشهورتر و محبوب‌تر شود. کتاب مومو در واقع یک پادآرمان‌شهر است و قصه‌ي دخترکی به نام مومو را روایت می‌کند؛ مومو دخترک هشت نه ساله‌ای است که هیچ‌کس نمی‌داند از کجا آمده و کیست، او یک قدرت فوق‌العاده دارد و آن هم گوش سپردن به حرف‌های دیگران است. یک دفعه وضعیت مردم عوض می‌شود و همگی دچار یک نوع بی‌حوصلگی مفرط می‌شوند و مومو سعی می‌کند شور و نشاط را به بچه‌ها برگرداند. مومو باعث شد انده دومین جایزه‌ي ادبیات آلمان را بگیرد و ردپایش را در ادبیات این کشور همیشگی کند.
جهان داستانی میشل انده
جهان داستانی انده به غیر از این‌که فانتزی است و به بچه‌ها بال خیال‌پردازی می‌دهد، جهانی دغدغه‌مند است. یعنی میشل در کنار روایت داستان‌هایی گیرا و جذاب، به مسائلی مثل تنهایی، دوستی، آینده‌ی بشر و اهمیت هم‌دلی می‌پردازد و بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترها را هم به فکر فرو می‌برد. این ویژگی خاص اوست که هم می‌تواند قصه بگوید و هم مفاهیم مهمی را آموزش دهد.
یادداشت میشل انده برای فارسی‌زبان‌ها
ترجمه‌ی کتاب «داستان بی‌پایان» میشل در ایران با یادداشتی از او همراه بود؛ یادداشتی برای مخاطب‌های فارسی زبان: «خواننده عزيز ايراني، از اينکه «داستان بي‌پايان» من سرانجام به فارسی نيز ترجمه شده است بسيار خوشحالم. قهرمان جوان من، «باستيان بالتازار بوکس» چاق و دست و پاچلفتي، تاکنون در بسياری از کشورهای جهان دوستاني بی‌شمار يافته است که او را در سفر ماجراجويانه‌اش به سرزمين روياها مشتاقانه همراهي کرده‌اند. آرزوی من اين است که از اين کتاب به ويژه در کشور شما – که از پشتوانه سنتي بزرگ و درخشان در ادبيات افسانه‌ای و تخيلی برخوردار است – با آغوش باز و به‌گرمي استقبال شود.»
زندگی ابدی پدر شخصیت‌های دوست داشتنی
میشل انده حالا یکی از بهترین و مهم‌ترین نویسنده‌های کودک است؛ کتاب‌هایش به کشورهای زیادی سفر کرده‌اند، نامش یادآور شخصیت‌های دوست‌داشتنی است و قصه‌هایش برای بچه‌های هشت تا هشتاد ساله جذاب است. هر چند سرطان در شصت‌وشش سالگی دست آقای نویسنده را گرفت و با خودش برد، اما هیچ‌چیز، حتی گذر زمان، نمی‌تواند اسم و یاد او را از ذهن بچه‌های دیروز و امروز پاک کند.
اگر به خواندن زندگی نویسنده‌ها و کارگردانان علاقه‌مند هستید، زندگی «اش برانون» را بخوانید.
