رایا و آخرین اژدها ساخته‌ی کمپانی دیزنی در سال ۲۰۲۱ به کارگردانی دان هال و کارلوس لوپز استرادا است. گرافیک این انیمیشن از رنگ‌بندی جذابی برخوردار است و طراحی اژدها در آن بسیار دوست‌داشتنی و زیبا است. این انیمیشن در دسته‌ی انیمیشن‌های ماجراجویی قرار می‌گیرد که پیرنگ مبارزه با شر در سیر و سفری طولانی را در بر دارد. احتمالا انیمیشن‌های مشابه آن مانند انیمیشن موانا، شجاع و فروزن را دیده باشید. در تمامی این انیمیشن‌ها دنیا توسط انسان‌ها رو به نابودی می‌رود و یک جنگجوی مبارز به کمک دنیا می‌شتابد تا بشر را از تباهی نجات دهد و در انیمیشن رایا و آخرین اژدها نیز شاهد همین ماجرا هستیم. درباره‌ی این انیمیشن به قلم شیدا علیپور بیشتر بخوانید.
رایا در جستجوی آخرین اژدها
قصه‌ی انیمیشن رایا و آخرین اژدها از این قرار است که در مکانی به اسم کوماندرا، گوهری ارزشمند نگهداری می‌شود که اژدهایان از خود باقی گذاشته‌اند. یک پدر و یک دختر محافظان این گوهر هستند زیرا تا زمانی که این گوهر سالم بماند دنیا از شر هیولاهایی به اسم دورون در امان می‌ماند. دورون‌ها هیولاهایی هستند که اگر به دنیا حمله کنند هر موجود زنده‌ای را که سر راهشان باشد به سنگ تبدیل می‌کنند.
رایا در شروع انیمیشن برایمان تعریف می‌کند که بین قبایلی که در دنیا زندگی می‌کنند برای نگهداری از این گوهر اختلاف است و پدر رایا قصد دارد با دعوت از رئیسان هر قبلیه آنها را به اتحاد دعوت کند. اما روزی که تمام قبایل یکجا جمع می‌شوند جنگی برای بدست آوردن گوهر درمی‌گیرد که باعث می‌شود گوهر به چند تکه تقسیم شود و هر تکه را یک قبیله با خود ببرد و دورون‌ها به دنیا حمله کنند. پدر رایا حین فرار کردن توسط این دورون‌ها به سنگ تبدیل می‌شود و رایا برای اینکه پدرش را نجات دهد سفرش را برای جمع کردن تمام تکه‌های گوهر آغاز می‌کند.
نجات پدر یا نجات دنیا؟
رایا در تلاش است تا با جمع کردن تمام تکه‌های گوهر دوباره قدرت آن را برگرداند و پدرش را نجات دهد. او هم مانند تمام آدم‌ها خودخواه و هدفش فقط نجات دادن پدرش است. رایا در انیمیشن رایا و آخرین اژدها یک ابرقهرمان بی‌نقص نیست بلکه مثل همه نقص‌های خودش را دارد. فقط به خودش اعتماد دارد و در این مسیر اشتباهاتی را مرتکب می‌شود. او آخرین اژدها را پیدا می‌کند تا با کمک او تکه‌های گوهر را یکجا جمع کند. اسم این اژدها سیسو است و در این سفر نکات اخلاقی زیادی را به رایا یاد می‌دهد و در انتها به رایا می‌آموزد تا خودخواهی را کنار بگذارد و فقط در پی نجات دادن پدرش نباشد و این کار را برای نجات دنیا انجام دهد.
خصوصیات انیمیشن‌های دیزنی
یکی از خصوصیات انیمیشن‌های دیزنی این است که کارتون‌هایش را برای کودکان می‌سازد، برخلاف پیکسار که رده‌ی سنی برای مخاطبش قائل نیست و انیمیشن‌ها را برای تمام سنین می‌سازد. انیمیشن رایا و آخرین اژدها هم به دلیل همین خصوصیت دیزنی بیشتر مناسب کودکان است و ممکن است برای بزرگسالان جذابیت چندانی نداشته باشد زیرا پیامی که در بر دارد بسیار واضح و کلیشه‌ای است. داستان از پیچیدگی زیادی برخوردار نیست درنتیجه کودکان بالای ۴ سال می‌توانند آن را ببینند و بفهمند.
یکی دیگر از خصوصیات انیمیشن‌های دیزنی این است که شخصیت‌پردازی‌های داستان‌هایش از ویژگی‌های جنسیتی پیروی نمی‌کنند و خصوصا شخصیت‌های اصلی داستان تلفیقی از ویژگی‌های جنسیتی را دارند. مثلا رایا که یک دختر است حرکات و علایق پسرانه دارد و به جنگجویی بسیار علاقه دارد. این موضوع هم نکته‌ی مثبتی تلقی می‌شود و هم نکته‌ی منفی. نکته‌ی مثبت از آن جهت که تفکرات جنسیت‌زده و سنتی در آن راه ندارد و منفی از آن جهت که ممکن است کودکانی که در سن شناخت هویتی هستند را دچار سردرگمی کند. انیمیشن رایا و آخرین اژدها و انیمیشن‌های مشابه را با توجه به سن و خصوصیات فردی فرزندتان برای دیدن انتخاب کنید.
پیام‌های انیمیشن رایا و آخرین اژدها
انیمیشن رایا و آخرین اژدها در تلاش است تا اهمیت اعتماد به یکدیگر را نشان دهد و ثابت کند. جهان با جنگجویی‌ها و مبارزات نجات پیدا نمی‌کند بلکه با اعتماد به یکدیگر موفقیت حاصل می‌شود. درس‌هایی مانند شجاعت، کارگروهی٬ پشتکار، مهربانی، بخشندگی و کنجکاوی از پیام‌های دیگر این انیمیشن هستند.
چرا باید انیمیشن رایا و آخرین اژدها را ببینیم؟
هر چند پیام اخلاقی انیمیشن رایا و آخرین اژدها برای بزرگ‌تر‌ها واضح و کلیشه‌ای است اما آموختن چنین مفاهیمی در قالب کارتون برای کودکان بسیار جذاب است و به نهادینه شدن آنها کمک می‌کند. از سویی دیگر این انیمیشن پیامی جالب در بر دارد که آن «پذیرفتن تفاوت‌ها و اعتماد کردن» است. اینکه تفاوت‌ها همیشه هم بد نیستند و می‌توان با تکیه بر آنها زودتر به موفقیت رسید و دوستی‌های خوبی را بنا کرد.
آنچه لازم است والدین بدانند:
دیدن یا ندیدن انیمیشن رایا و آخرین اژدها را با توجه به خصوصیات فرزندتان و سن رشدی او تعیین کنید تا دچار سردرگمی‌های هویتی و جنسیتی نشود. کودکان ممکن است از خشونت و صحنه‌های جنگی این انیمیشن و هر انیمیشن دیگری الگوبرداری کنند در نتیجه برخورد صحیحی در این مورد اتخاذ کنید. نحوه‌ی طراحی دورون‌ها کمی ترسناک و سوال برانگیز است. می‌توانید آنها را به بیماری تشبیه کنید و سوالات کودکان را با استفاده از این تشبیه پاسخ دهید اما سعی کنید در این مورد زیاده‌روی نکنید و ابتدا از نحوه نگاه و تفکر کودک میزان کنجکاوی و ترس او را بررسی کنید و سپس پاسخی متناسب با آن ارائه دهید و از پرداختن به جزئیات خودداری کنید تا موجب استرس و اضطراب در کودک نشوید.
در نوشتن این مقاله از منابعی در CommonSensMedia و Kodoumo و DeepFocusrevies استفاده شده است. پیشنهاد می‌کنیم معرفی انیمیشن کودکانه لوکا را هم بخوانید.
