جشن کریسمس، جشن شادی و شکوه، با نمادهای زیادی گره خورده است. با درخت‌ها، بابانوئل، هدیه‌ها و خنده‌های بی‌بهانه. در این بین قصه‌های زیادی در مورد این جشن بزرگ نوشته شده است؛ یکی از مشهورترین قصه‌هایی که سال‌هاست با این جشن همراهی می‌کند، سرود کریسمس است. داستانی در مورد مهر و بخشش که به ما یادآوری می‌کند زندگی چیزی جز لبخند نشاندن روی لب‌ها و شاد کردن دل‌ها نیست. چارلز دیکنز، نویسنده نامی انگلیسی، سرود کریسمس را در نوامبر سال ۱۸۴۳ نوشت. سرود کریسمس اقبال بلندی داشت و آن‌قدر محبوب شد که حالا به‌عنوان داستان اصلی کریسمسی شناخته می‌شود. رده سنی این کتاب ۱۲ سال تا هزار سال است و سپیده بیگدلی، نویسنده‌ی مجله کودک به بررسی این کتاب و زندگی دیکنز پرداخت.
کریسمس زیباست جناب اسکروج!
ابنزر اسکروج مردی ثروتمند، بداخلاق و خسیس است؛ مردی که میانه‌ای با مهربانی و بخشش ندارد و به معنای واقعی کلمه آب هم از دستش نمی‌چکد! هیچ‌چیزی نمی‌تواند اسکروج را تحت‌تاثیر قرار بدهد. او دلش را با چند قفل محکم به‌روی مهربانی، شادی و خنده بسته و تنها فکر پول را به دلش راه داده است. حتی جشن کریسمس هم برای اسکروج هیجان‌انگیز نیست. او در این شب به دعوت خواهرزاده‌اش جواب رد می‌دهد، دو مرد نیکوکار را ناامید می‌کند و برای مرخصی دادن به کارمندش او را آزار می‌دهد. انگار چیزی نمی‌تواند در دل پیرمرد بداخلاق نفوذ کند. بالاخره در شب کریسمس، اسکروج با روح غل‌وزنجیر شده‌ی شریکش مارلی روبه‌رو می‌شود. این زنجیرها از بی‌تفاوتی او به دیگران شکل گرفته و دور پایش پیچیده‌اند. در ادامه سه روح می‌آیند و اسکروج را به دیدن روزهای کودکی و نوجوانی، روزهایی که با وجود فقر، شادی را گم نکرده بود میبرند؛ به خانه کارمندش میبرند تا فرزند مریضش را ببیند و به آینده میبرند تا با عاقبت زندگی‌اش مواجه شود. اسکروج بالاخره به خودش می‌آید و در قلبش را به روی مهر و زندگی باز می‌کند. از صمیم قلبش به همه می‌گوید: «کریسمس مبارک!»
از نویسنده بدانیم:
چارلز دیکنز، صدای بی‌صدایان
نگاهی گذرا به جهان داستانی دیکنز، نویسنده‌ی مشهور انگلیسی نشان می‌دهد او در تمام طول زندگی ادبی‌اش سعی کرد صدای بی‌صدایان باشد. از فقر و محرومیت‌ها و رنج‌های مردم طبقه فرودست گفت. دیکنز با مهارت و چیره‌دستی مثال زدنی در پرداخت به جزئیات، خواننده را به دل داستان‌هایش می‌برد و در برابر مصائب زندگی مردم می‌نشاند. آقای نویسنده که در بچگی فقر را زندگی کرده بود، سعی کرد چشم‌های دنیا را روی زندگی این قشر بگشاید. سرود کریسمس یکی از جذاب‌ترین و مشهورترین آثار اوست که برایش مثل یک نردبان عمل کرد. او سی و یک‌ساله بود که سرود کریسمس را نوشت؛ در سال‌هایی که با تمام توان برای مبارزه با فقر مردم می‌جنگید.
آن‌چه داستان‌های دیکنز را نامیرا کرد، تنها حرف زدن رنج مردم نبود؛ توانایی شگفت‌انگیز نویسنده برای ترسیم جزئیات هم بود. در حدی که خواننده خودش را کاملاً در فضای داستان احساس می‌کند. وقتی سرود کریسمس را می‌خوانید، حتی اگر با این جشن آشنایی نداشته باشید، به لندن می‌روید و در این جشن شرکت می‌کنید.
سرود کریسمس را بخوانیم چون:
سرود کریسمس جدا از این‌که یادآور و زنده‌کننده‌ی رسوم یک جشن باشکوه مذهبی و فرهنگی است و ما را با جشن کریسمس آشنا می‌کند، یادآور مهر و مهربانی است. چیزی که بچه‌ها، نوجوان‌ها و بزرگ‌ترها در این روزها بیشتر از همیشه نیاز دارند. مطالعه‌ی سرود کریسمس یک مفهوم ساده را در ذهن ما زنده می‌کند؛ این که بنی‌آدمیم و اعضای یکدیگر. همه ما ساکنان یک کشتی هستیم و بدون مهر زنده نمی‌مانیم. در روزهایی که جهان نیاز به همدلی دارد، این داستان‌ها می‌توانند نجات‌بخش باشند. همین نکته است که سرود کریسمس را از نزدیک دویست سال پیش تا به الان یک داستان زنده و سرپا نگه داشته و باعث شده فراموش نشود و کنار نرود.
آی‌قصه این کتاب را به چه کسانی توصیه می‌کند؟
آی‌قصه مطالعه‌ی این کتاب را به تمام بالای دوازده ساله‌های دنیا توصیه می‌کند؛ چه مسیحی باشید، چه مسلمان و چه پیرو هر دین دیگری. خواندن داستانی در دل جشن کریسمس می‌تواند لذت‌بخش باشد. آن هم داستانی که می‌تواند ترویج کننده‌ی عشق باشد و در دل زمستان نور گرمی از محبت را در قلبمان زنده کند.
برشی از کتاب سرود کریسمس را با هم بخوانیم:
«اسکروج با عصبانیت گفت: «وقتی آدم در دنیای احمق‌ها زندگی می‌کند چرا عصبانی نشود؟ کریسمس مبارک! هه! اصلا کریسمس یعنی چه؟ فقط باید موقع کریسمس بیشتر از آن‌که داری خرج کنی و می‌فهمی که یک سال دیگر پیرتر شده‌ای؛ اما یک ساعت هم ثروتمندتر نشده‌ای. به نظر من باید هر احمقی را که راه می‌افتد و می‌گوید کریسمس مبارک! در همان غذای کریسمس‌اش بیندازند تا با غذا بپزد.»
از گوشه و کنار و پشت‌پرده‌ی کتاب سرود کریسمس:
- وقتی دیکنز برای سخنرانی علیه فقر به منچستر رفت، ایده‌ي نوشتن یک داستان در مورد فقر به ذهنش رسید. ساعت‌ها در خیابان پرسه زد و فکر کرد تا سرود کریسمس در ذهنش پا گرفت. او برای نوشتن داستان از افسانه‌ی قدیمی جن‌هایی که خادم کلیسا را دزدیدند و هملت الگو گرفت؛ در ضمن نام اسکروج را از روی یک سنگ قبر برداشت! سرود کریسمس تنها در شش هفته نوشته شد و شش روز قبل از کریسمس سال ۱۸۴۳ به چاپ رسید.
- سرود کریسمس شهرتی جهانی و بین‌المللی دارد؛ این داستان بارها و بارها دست‌مایه‌ی اقتباس‌های مختلف قرار گرفت؛ کارتون شد، انیمیشن شد، فیلم شد و تئاتر شد. به زبان‌های مختلف درآمد و در سرتاسر کره‌ی خاکی سفر کرد.
- این کتاب در ایران با ترجمه‌های متعدد و مختلفی ترجمه شد و در اختیار خوانندگان قرار گرفت.
حواستان به این نکات باشد!
داستان به دلیل حضور روح‌ها ممکن است برای گروه سنی زیر ۱۲ سال دلهره‌آور باشد.
کتاب‌های پیشنهادی آی‌قصه برای شما:
تعطیلات خوش کریسمس، مگان مک دونالد
هدیه کریسمس، اُ هنری
خاطره‌ای از کریسمس، ترومن کاپوت
برای آشنایی با بهترین کتاب‌های کودکانه سری به بخش پیشنهاد کتاب در سایت آی قصه بزنید.
