به گزارش فاطمه فرهاد نویسنده‌ی مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی اپلیکیشن قصه های کودکانه آی قصه: از سال ۱۹۷۲ پنجم ژوئن به عنوان روز جهانی محیط زیست نام‌گذاری شده است. این نام‌گذاری با هدف افزایش آگاهی مردم برای حفاظت محیط زیست و افزایش توجه سیاستمداران به رویارویی با تخریب محیط زیست، صورت گرفته است.
به همین منظور آی‌قصه در این مطلب راهکارهایی برای پرورش کودکان حافظ محیط زیست و زمین جمع‌آوری کرده است.
هیولاهای سبز
انسان‌ها در برخورد با طبیعت به سه دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول، کسانی هستند که فکر می‌کنند سیاره دیگری به‌جز زمین هم برای سکونت وجود دارد. سیاره‌ای که قرار است به شکلی جادویی، نوادگانشان سر از آنجا در بیاورند. دسته دوم، کسانی هستند که می‌دانند یک زمین بیشتر وجود ندارد. اما تصور می‌کنند این زمین به همراه تمام گیاهان و حیواناتی که در آن هستند، متعلق به آنهاست. و دسته آخر، کسانی هستند که می‌دانند تنها، یک زمین وجود دارد. و این یک زمین، تنها برای آن‌ها نیست. آن‌ها وظیفه دارند در کنار سایر موجودات بر روی این کره خاکی زندگی کرده و آن را بدون آسیب و حتی شاید با شرایطی بهتر ترک کنند. آن‌ها حفاظت محیط زیست را وظیفه خود می دانند.
دسته سوم، همان هیولاهای سبز هستند. گروهی که هر روز زندگی‌شان «روز زمین و روز محیط زیست» است. هیولاهایی که به تمام موجودات و مخلوقات جاندار احترام می‌گذارند و از زمین محافظت می‌کنند. حفاظت محیط زیست، فقط یک شعار زیبا و یا فضیلت دست‌نیافتنی نیست. محافظت از محیط زیست و زمین وظیفه همه ماست. و امروزه بیش از هر زمان دیگری ما انسان‌ها نیاز داریم که از زمین در مقابل تمام اقدامات مخرب انسانی محافظت کنیم. و بهترین راه برای انجام این کار، آموزش آن به فرزندان‌مان است.
پنج راهکار برای پرورش هیولاهای سبز
تبدیل شدن به یک هیولای سبز، نیازمند دفترچه راهنما و صرف زمان طولانی نیست. فقط کافی است کودک شما بیاموزد که در کنار عادات روزمره‌ای همچون مسواک زدن، ورزش و خوردن خوراکی‌های مقوی، از محیط پیرامون خود نیز مراقبت کند.
اثری از خود به‌جای نگذارید
به کودک خود بیاموزید که کره خاکی و محیط زیست نیز جزئی از خانه ما انسان‌هاست. خانه‌ای بزرگ که هر کدام از ما در تمیز نگه‌داشتن آن نقش داریم. فکر می‌کنید تربیت یک هیولای سبز که حفاظت محیط زیست را بلد باشد، سخت است؟ به هیچ عنوان. تنها کافی است این دیدگاه را گسترش دهید. به کودک خود بیاموزید که در رودخانه هم مثل استخر آشغال نریزد، از مواد چندبار مصرف استفاده کند و به جز پوست موزش چیز دیگری را به عنوان کود در زمین خاک نکند.
ایده از گهواره تا گهواره
بله، این ایده از همان مثل معروف «ز گهواره تا گور دانش بجوی» آمده است. اما این بار به جای دانش درباره «وسایل» است. خیال‌پردازی و برنامه‌ریزی برای آینده کودک یکی از اصلی‌ترین مشغله‌های فکری ماست. زندگی در ذهن ما انسان‌ها مراحل مشخصی دارد که با پایان یافتن هر کدام مرحله جدیدی آغاز می‌شود. من بزرگ می‌شوم، نمرات خوبی می‌گیرم به دانشگاه می‌روم یک کار مناسب پیدا می‌کنم و الی آخر. اما در مورد وسایلی که می‌خریم تا چه اندازه آینده‌نگر هستیم؟ ایده گهواره تا گهواره یعنی به آینده اشیای بی‌جان اطرافمان نیز فکر کنیم. اگر این پیراهن فرسوده شود یا ناکارآمد، چه اتفاقی برای آن می‌افتد؟ اگر این ظرف پلاستیکی را در طبیعت رها کنم، از کجا سر در می‌آورد؟
ما باید بیاموزیم که تا حد امکان رد پای خود را بر روی کره زمین کاهش دهیم. ما در دنیایی یکبار مصرف زندگی نمی‌کنیم، پس وسایل ما نیز نباید یکبار مصرف باشد.
این ایده می‌تواند تبدیل به یک بازی آموزنده شود. سرگذشت یک کیسه پلاستیکی در عین جذابیت برای هیولای سبز کوچک شما مفید است.
نسبت به تمام جانداران دلسوز باشید
با اینکه فرهنگ غالب و کلان روایت، ما را به سمتی سوق می‌دهد که همه‌چیز را با پول ارزش‌گذاری کنیم. اما چیزهای بسیار زیادی در دنیا وجود دارند که از پول مهم‌ترند. به کودک خود بیاموزید تمامی موجودات از حیوان خانگی‌تان گرفته تا عنکبوت کوچکی که روی درخت تار تنیده، حق زندگی دارند. پرورش این دیدگاه، کودکان را به افرادی همدل‌تر و دنیا را به جای بهتری بدل خواهد کرد. این دیدگاه، در نهایت آن‌ها را به سمت حفاظت محیط زیست سوق می‌دهد.
جمله «خودت را کثیف نکن» را دور بریزید
به کودک خود بیاموزید چگونه با زمین دوست باشد. بازی با خاک و کاشت گیاهان، او را با مراحل رشد آشنا می‌کند. و این آشنا شدن، علاوه بر سرگرمی، به او حفاظت محیط زیست را می‌آموزد.
هر روز زمانی را برای این‌کار صرف کنید، حتی اگر شده در باغچه کوچک حیاط آپارتمان‌تان. یک گلدانِ سبزی خوردن درست کنید. و یا در گلدان کوچکی گندم یا هسته نارنج سبز کنید.
وقتی هیولای سبز شما ببیند که چگونه غذا، از دل خاک بیرون می‌آید، قدرت خاک و اهمیت محافظت از آن را بهتر درک می‌کند. یادتان باشد، دست‌های هیولاهای سبز گِلی است.
زمین مالِ ما نیست
زمین فقط مال ما نیست، زمین مال همه است. کودک شما باید بداند که کره زمین در حقیقت خانه‌ای مشترک برای همه موجودات از جمله خود اوست. خانه‌ای که مثل هر خانه دیگری قوانینی دارد. مثلا، موقع مسواک زدن باید شیر آب را ببندیم، چون این آب برای همه است. برای ما، برای گربه خاکستری بالای دیوار، برای مادربزرگ و حتی دوست جدیدمان.
اهمیت حفاظت محیط زیست و استفاده درست از منابع طبیعی، دو کلید اصلی پرورش هیولاهای سبز است. و در حال حاضر، کره زمین، بیش از هر چیز به هیولاهای سبز نیاز دارد.
این مطلب را فاطمه فرهاد نویسنده‌ی مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی اپلیکیشن قصه های کودکانه آی قصه، به مناسبت روز جهانی محیط زیست و به منظور آموزش حفاظت محیط زیست به کودکان گردآوری کرده است.
