وقتی کودکمون حال خوشی نداره، سعی می‌کنیم حالش رو جا بیاریم. گاهی هم اصرار داره باهاش بازی کنیم و در این مواقع آسونترین راهی که به ذهنمون می‌رسه قلقلک‌دادنه. در ظاهر قلقلک یه بازیه که افراد با هم در تماسند و باعث میشه کلی بخندیم. ولی می‌دونید همین عملی که فکر می‌کنیم خیلی باحاله، برای بچهها می‌تونه مضر باشه؟!
واقعا قلقلک برای بچهها ضرر داره؟
پتی ویبفلر، معلم و نویسنده‌اس و در یکی از نوشته‌هاش از تجربه بزرگسال‌ها در مواجه با قلقلک نوشته. اون تعریف می‌کنه که «من تو تمام این سال‌ها به صحبت‌های بزرگسال‌ها درمورد بچگیشون گوش می‌کردم. یکی از مشکلاتشون این بود که نمی‌تونستند راحت کنار پدر و مادرشون بخوابند یا ارتباط فیزیکی با کسی که دوست دارند برقرار کنند. وقتی ازشون می‌پرسیدم ترس‌شون برای چیه؟ ذهنشون می‌رفت سمت بچگی‌هاشون و وقت‌هایی که پدر و مادراشون اون‌ها رو قلقلک می‌دادند و اونا هم از این کار خوششون نمیومد.»
البته که نمیشه همیشه فکر کرد قلقلک دادن یه نوعی از تجاوزه ولی میشه فعالیت‌های سالم‌تری رو جایگزینش کرد.
در ادامه ۵ دلیلی که قلقلک برای کودکان مضره رو نام می‌بریم.
۱.اونا نمیتونن از خندیدن دست بردارن چون دست خودشون نیست
حتی اگه بچه‌اتون از اینکار متنفر باشه، اما بی‌اختیار می‌خنده و نمی‌تونه به شما بگه که از این کار لذت نمی‌بره. اما این خنده که با قلقلک همراهه،تنها یه واکنشه و با اون خنده‌ای که با شنیدن یه جک باحال می‌کنه، فرق داره.
۲. قلقلک؛ نقض حقوق استقلال بدن:
ما حتما شنیدیم که لمس‌کردن بدن فرد بدون رضایت او، نقض حقوق بدن اوست. به‌همین دلیل ضروریه از بچه‌هامون بپرسیم که آیا راضی هستند که اونا رو قلقلک بدیم یا نه.
۳. قلقلک می‌تونه تحقیرآمیز باشه:
قلقلک دادن باعث از بین‌رفتن خودکنترلی (self-control) میشه. بچهها موقع قلقلک نمیتونن توضیح بدهند چی می‌خوان و براشون سخته کنترلشون رو حفظ کنند. این موضوع برای بچهها خیلی تحقیرآمیزه. شاید نیت ما خوب باشه اما نتیجه برای بچه آسیب‌زاس.
۴. قلقلک باعث عوارض پزشکی میشه:
وقتی به صورت مداوم بچهها رو قلقلک بدیم، اینقد می‌خندند که اشک می‌ریزند و نمی‌تونند صحبت کنند یا نفس بکشند. در بعضی‌مواقع هم باعث میشه کودک هوشیاریشو از دست بده. از اونجایی که بچهها نمی‌تونند بگن اینکار رو متوقف کنید، احتمالا شما هم نمی‌فهمید اونا دارن آسیب می‌‌بینند.
۵. قلقلک باعث از دست رفتن اعتماد میشه
اگه کودک شما دوست نداشته باشد قلقلک‌بازی کنه و خلاف میل او، قلقکش بدید؛ ممکنه در تمام عمرش نتونه دیگه به کسی اعتماد کنه. وقتی بزرگتر میشه این موضوع رو برابر با آزار جنسی می‌دونه و نسبت به افرادی که اونو لمس می‌کنن هم بی‌اعتماد میشه. به خاطر اینکه از لمس‌شدن می‌ترسه، علاقه‌ای هم برای حضور در جاهای شلوغ ندارد.
راه‌های دیگه برای خنداندن بچهها
گاهی ما بچهها رو قلقلک می‌دیم تا حواسشون رو از لحظه‌ای پرت کنیم یا اونا رو بخندونیم. خندیدن واقعا داروی خوبیه و مطالعات نشون میده شوخی و خنده می‌تونه به آموزش مهارت‌های جدید به کودکان کمک کنه.
اما می‌شود به جای قلقلک که شاید بچهها دوسش نداشته باشند، از روش‌های دیگه برای خنداندن آنها استفاده کرد:
شکلک درآوردن: دیدن صورت کج و کوله پدرها و مادرها می‌تونه باعث خوشی و لذت کودکان به خصوص کودکان نوپا بشه.
تعریف کردن جک‌های مناسب سن کودک: میشه با تعریف جک‌های مناسب سن بچه اونو به راحتی خنداند. مثل اینکه یه چینی تو خیابون به دیوار می‌خوره،میشکنه!
تماشای نمایشهای بزن بکوب (slapstick): بچهها می‌تونند با تماشای نمایشهای خنده‌داری که در آن پر از صحنه‌های زد و خورد و مسخره‌بازی و شوخی‌های زیاده بخندن و کلی اوقات سرگرم‌کننده داشته باشن.
راه‌های دیگر برای برقراری ارتباط فیزیکی
برقراری ارتباط فیزیکی بین والدین و کودک بسیار مهمه. برقراری ارتباط غیرکلامی مثل لمس‌کردن به تنظیم احساسات کودک کمک می‌کند و در آینده به افزایش عزت‌نفس،رضایت از زندگی و اعتماد به نفس منجر میشه.
البته می‌توان به جای قلقلک‌دادن، از روش‌های بهتری هم برای برقراری ارتباط فیزیکی استفاده کرد:
خوندن کتاب با کودکان: از کودکتون بخواید اگه دوست دارد تو بغل شما بشینه و براش کتاب بخونید یا براتون کتاب بخونه.
ماساژ: ما می‌دونیم برقراری ارتباط با نوزاد با ماساژ فواید بسیاری داره. پس با تکنیک‌های ساده ماساژ و روغن بچه،این ارتباط رو برقرار کنیند. (قبل از استفاده از روغن روی پوست کودکتون از پزشک کمک بگیرید.)
بازی‌های مبتنی بر بدن: اگه می‌خواهید برقراری ارتباط فیزیکی با سرگرمی همراه باشد، از بازی‌های مبتنی بر بدن استفاده کنید؛ مثل اسب‌سواری که کودکتون روی کول و پشت شما میشینه یا دستشو بگیرید و یه حلقه درست کنید و بچرخید و بخونید.
و در آخر…
به یاد داشته باشید شاید بچه‌ای از قلقلک خوشش بیاد و هیچ‌کدوم از آسیب‌ها رو نبینه اما بچهها با هم متفاوت هستند و امکان داره بعضی‌ها خوششون نیاد. ما بزرگترها هم باید یاد بگیریم، قلقلک‌دادن تنها راه سرگرمی و خنداندن بچهها نیست وباید به حقوق کودکان درمورد بدنشون احترام گذاشت.
