تصورکنید ساعت ۶ صبحه و کودک نوپاتون به شما زل زده و لبخند می‌زند، در حالیکه چشمای شما از شدت خستگی در حال بسته‌شدنه. شما خیلی سعی کردید اونو بخوابانید اما کودکتون دوست داره بازی کند یا روی تخت دراز کشیده و دربرابر خواب مقاومت می‌کند.
شاید از بیخوابی‌های کودکتان خسته شده باشید اما بدونید این مقاومت کودکتون حتما دلیلی داره و ما در این مقاله به این دلایل و راه‌حلش می‌پردازیم.
چه‌اندازه خواب برای بچه‌ها مفیده؟
حتما این عبارت رو زیاد شنیدید که «۸ ساعت خواب برای بچه کافیه.» اما این موضوع برای همه بچه‌ها صدق می‌کنه؟ باید گفت: نه!
-نوزادا و کودکان نوپا ۱۰-۱۲ ساعت می‌خوابند
-بچه مدرسه‌ای‌ها حدود ۱۰ ساعت می‌خوابند
-نوجوونا تقریبا ۸ تا ۹ ساعت می‌خوابند
البته توجه کنید این ساعت‌ها برای بچه‌های مختلف، متفاوته و همه‌چی به کودکتون بستگی داره.
چه اتفاقی میوفته اگه بچه به اندازه کافی نخوابه
اگه کودکتون به اندازه کافی نخوابه، روی رشد مغز او و سلامتیش تاثیر میذاره و اون کودک به بیماری‌های بیشماری مبتلا میشه.
اگه بچه به اندازه کافی نخوابه:
- در طول روز بداخلاقه
- برنامه خوابش بهم می‌ریزه
- بچه‌های نوپا معمولا صبح زود از خواب بلند می‌شوند، اگه کودکتون صبح‌ها هم دوست داشته باشه بخوابه،نشون می‌ده خواب کافی نداشته
- نمی‌تونه تمرکز کنه یا خیلی زود تمرکزش بهم می‌ریزه.
- یسری رفتارهای هیجانی از خودش نشون می‌ده
چرا بچه‌ها شبا نمی‌خوابند؟
اگه کودکتون شبا نخوابند، شما هم مجبورید بیدار بمونید و روز بعد امکان نداره به کارهای روزانه‌اتون برسید. پس اول دنبال دلیل این موضوع باشید و مطمئن باشید بی‌خوابی کودکتون حتما دلیلی داره.
- چرت‌‌های روزانه‌اش ممکنه طولانی یا خیلی کوتاه باشه:
اگه کودک نوپاتون در طول روز بیش از اندازه چرت بزنه یا اصلا نخوابه مثلا شما رانندگی می‌کنید و اون روی صندلی ماشین خوابش نبره و مدام بخواد بازی کنه، در نتیجه اینقد خسته نیست که شب بخوابه یا اینقد خسته‌اس که با خواب مبارزه می‌کنه.
- او دوست نداره چیزی رو از دست بده!:
اگه کودک شما خواهر و برادر بزرگتر داشته باشه، دوست نداره هیچ‌چیزی رو از دست بده و زودتر از اونا به خواب بره. دوست داره بیشتر وقتشو با خواهر و برادرهاش بگذرونه.
- یه چیزی اذیتش می‌کنه:
صدای بلند، چراغ روشن و هرچیزی می‌تونه باعث بشه کودکتون نتونه بخوابه. مثلا امکان داره کودکتون داره دندون درمیاره یا خیلی سردشه یا گرمشه. بیماری‌ها مثل تب‌داشتن یا گرفتگی بینی هم می‌تونه مانع خواب بچه شود.
- اون می‌ترسه!:
او ممکنه از تاریکی یا تنهایی و دوری از شما بترسه. کودکتون به مرور زمان همونطور که از نظر جسمی و ذهنی رشد می‌کنه، تخیلش هم رشد می‌کنه و وقتی در اتاق تاریک تنهاست،در تخلیش داستان می‌سازه یا از صداهای اطراف می‌ترسه.
توجه داشته باشید حدود ۱۸ ماهگی اضطراب جدایی برای بچه به یه مسئله بزرگ تبدیل می‌شود.به همین دلیل وقتی تو گهواره‌ست، ممکنه بترسه یا دلش برای شما تنگ شود.
- برای خواب به کمک شما نیاز داره:
بعضی از بچه‌های نوپا یاد نگرفتند چجوری خودشون بخوابند. به همین خاطر هنوز به چیزهایی مثل تکان دادنشون،غذا دادنشون و بغل‌کردنشون در شبانه‌روز وابسته هستند.
- زمان خوابش گذشته:
هیچ زمان استانداری برای خواب همه کودکان نوپا وجود نداره. پس ممکنه شما اون رو زودتر یا خیلی دیرتر بخوابونید.
چیکار کنیم کودکمون بخوابه
دلیل نخوابیدن بچه‌ها هرچیزی که باشه، راه‌حل‌های گوناگون دارد. یکی از بهترین راه‌ها اینکه روی مهارت خواب بچه ۲ تا ۳ ساله‌اتون کار کنید.
این راه‌حل‌ها هم پیشنهادی‌ست که امکان داره روی کودکتون تاثیر داشته باشد:
- یه زمانی رو تعیین کنید:
برای بیدارشدن، چرت میان‌روز و خواب شبانه یه زمان تعیین کنید.این باعث میشه ساعت طبیعی کودکتون تنظیم بشه و سرساعتی که تعیین کردید،خسته باشه. شما هم صبر کنید تا کودکتون خیلی خیلی خسته بشه و اونوقت دیگه در برابر خواب مقاومت نمی‌کند.
- در طول روز کاری کنید تا فعالیت زیادی داشته باشه:
مطمئن بشید که کودکتون در طول روز انرژی زیادی مصرف کنه مثلا حسابی بازی می‌کنه یا تو حیاط خونه یا پارک بدود. اینجوری برای شب و خواب کاملا آماده می‌شود.
- فضای آروم برای خواب کودک آماده کنید:
حداقل نیم‌ساعت قبل خواب بچه، مطمئن باشید که یه محیط آروم برای کودکتون فراهم کردید، سعی کنید براش کتاب بخونید،موسیقی ملایم پخش کنید یا قبل خواب حمومش کنید.
خیلی مهمه که محیط خونه متشنج نباشه یا کارهای خیلی هیجان‌انگیز مثل تماشای فیلم رو انجام ندید. وایت‌نویزها هم به افزایش کیفیت خواب کودک کمک می‌کند. وایت‌نویزها مثل صدای سشوار، هود،جنگل و بارون و دریا و غیره….
اتفاقا در این مورد در آی‌قصه هم ما وایت‌نویزهایی با عنوان «خوابآوا»ها داریم که باعث میشه بچه‌ها شب‌ها خواب آرومی داشته باشند.
بعضی از بچه‌ها هم دوست دارند پتوی موردعلاقشون رو داشته باشند یا شبا عروسکشون رو بغل کنند. داشتن این وسیله‌ها باعث میشه کودکتون موقع خواب کمتر مقاومت کند.
- اصرار نکنید که زودتر بخوابه اما مطمئن بشید که تو تختش می‌مونه:
کودکتون می‌تونه به آهنگای آرامش‌بخش گوش کنه، کتابی که دوست داره رو ورق بزنه یا با اسباب‌بازی‌هاش بازی کنه. اگه هرشب یه ساعت یا بیشتر طول بکشه تا کودکتون بخوابه، امکان‌داره شب‌های دیگه هم زودتر بخواب بره. پس به تدریج در طول چند هفته، زمان خوابش رو حدود نیم‌ساعت عقب بندازیدـ البته نه اونقدر که به اندازه کافی نخوابد-.
- کابوس‌هاشو جدی بگیرید:
کابوس‌ها در سن ۲ تا ۳ سالگی بچه شروع میشه و خیلی هم رایجه. اگه کودک شما کابوس می‌بینه و میاد اتاق شما، بهتره که بغلش کنید، نوازشش کنید و اونو به تخت‌خواب خودش برگردونید. تو تخت خودتون نخوابونیدش چون ممکنه عادت کنه و نتونید اون به اتاقش برگردونید.
فقط وقتی کابوس دید، بعد سعی کنید با چیزهای مختلف مثل اسباب‌بازی‌های مورد علاقش یا آهنگ ملایم، آرومش کنید تا خوابش ببره.
- بهش جایزه بدید:
اگه هیچ‌کدوم از راه‌حل‌ها اثر نداشت، از سیستم جایزه استفاده کنید. مثلا بهش ستاره بدید. چه زمانی؟ وقتی هرشب سرموقع تو اتاق خودش خوابید، بهش ستاره بدید. وقتی ۵ ستاره گرفت برای کودکتون جایزه بگیرید(یه اسباب‌بازی کوچیک). اگه ۱۰ ستاره گرفت،یه جایزه دیگه بهش بدید. البته جایزه باید در کنار تنبیه باشه. یعنی اگه به موقع به اتاقش نرفت و نخوابید یه تنبیه سبک و کوچیک برای اون درنظر بگیرید.
در پایان…چه‌زمانی با دکتر مشورت کنید؟
ممکنه در چکاپ‌های ماهیانه دکتر کودکتون در مورد خوابش بپرسه. اگه نپرسید خودتون این موضوع رو مطرح کنید و ازش بخواید درمورد اینکه چرا کودکتون نمی‌خوابه، راهنماییتون کنه.
البته اگه نخوابیدن کودکتون شما رو نگران و مضطرب کرده، باید روی خودتون کار کنید چون استرس شما، نافرمانی کودکتون رو بدتر می‌کنه. بحث با کودکتون تبدیل میشه به یه مبارزه شبانه و جز خستگی و کلافگی هیچ دستاورد دیگه‌ای نداره.
در این مواقع منتظر روز چکاپ نشوید و سریع با دکتر کودکتون تماس بگیرید و با همدیگه این مشکل رو حل کنید. تا زمانی که مطمئن بشید که کودکتون خوابش تنظیم شده، بارها از دکترش کمک بگیرید.
یادتون باشه این موضوع زمان زیادی می‌بره و ممکنه شبانه‌روز درگیرش باشید فقط تمام راه‌حل‌ها رو امتحان کنید مطمئن باشید بالاخره یکی از اونا روی کودکتون اثر دارد.
